พระอนุสาวรีย์เจ้าหลวงบุญวาทย์วงศ์มานิต
พระอนุสาวรีย์เจ้าหลวงบุญวาทย์วงศ์มานิต เป็นพระอนุสาวรีย์ของเจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 13 ครองนครในระหว่างปี พ.ศ. 2440 ถึงปี พ.ศ. 2465 เป็นเจ้าผู้ครองนครองค์สุดท้ายที่ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งจากสยามประเทศ พระอนุสาวรีย์ ก่อสร้างในปี พ.ศ. 2521
ด้วยความปรารถนาจะสร้างอนุสรณ์สถานเพื่อเทิดพระเกียรติ พลโท เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2516 สมาคมนักเรียนเก่าโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย ร่วมกับโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย ได้เห็นชอบให้จัดสร้างพระอนุสาวรีย์ พลโท เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต ขึ้น เพื่อเป็นการประกาศเกียรติคุณและสักการบูชา เป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทิตาต่อท่านผู้สถาปนาโรงเรียน
ต่อมาเมื่อวันที่ 13 สิงหาคม พ.ศ. 2517 ได้จัดทำเหรียญพ่อเจ้าบุญวาทย์ฯ ให้ประชาชนชาวลำปาง เช่าบูชา โดยกราบนิมนต์ ครูบาเจ้า หลวงพ่อเกษม เขมโก แห่งสุสานไตรลักษณ์แผ่เมตตาปลุกเสก โดยผ่านการติดต่อประสานงานทาง เจ้าบุญส่ง ณ ลำปาง และเจ้าประเวทย์ ณ ลำปาง ครูบาเจ้าหลวงพ่อเกษม เขมโก ได้มอบทุนจำนวน 400,000 บาท โดยกำหนดวัตถุประสงค์ว่าให้เป็นทุนสำหรับการสร้างพระอนุสาวรีย์ 200,000 บาท และสร้างอาคารสมาคม 200,000 บาท
กองหัตถศิลป์ กรมศิลปากร ได้เป็นผู้ออกแบบและปั้นพระอนุสาวรีย์ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช ได้ทรงเป็นประธานเททองหล่อ ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ฐานอนุสาวรีย์และอัญเชิญพระอนุสาวรีย์ ขึ้นประดิษฐาน เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 และได้กระทำพิธีเปิดพระอนุสาวรีย์เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521
